"  مردان فعال تر ، مردان سالم تر "

گرامیداشت هفته سلامت مردان ایرانی (هفته اول اسفندماه 1397 )

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، : حاکمیت، دولت و نهادهای مدنی باید فضاهای بیشتری ایجاد کنند که به سلامت مردان کمک بیشتری کند.

سلامت مردان به اندازه سلامت زنان اهمیت دارد و اگر زنان عمود خانه باشند و ساختار منزل با مدیریت آنها اداره شود، مردان نیز علاوه بر نقش پدری و همسری، مدیریت خارج از منزل و اداره امور اقتصادی را برعهده دارند، بنابراین ایجاب می کند، توجه ویژه ای به سلامت هر دو جنس شود.

در هر دو گروه شایع ترین علت بیماری و ناتوانی، بیماری های قلبی عروقی است، اما در مردان علت دوم به بعد متفاوت است که به ترتیب حوادث و سوانح غیرعمد، سرطان ها و تومورها، بیماری های دستگاه تنفسی، حوادث عمدی، بیماری های متابولیک، بیماری های دستگاه گوارش، اختلالات تناسلی و ادراری و بیماری های اعصاب و روان را شامل می شود.

آمار مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان است، طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامتی، از دو منظر می توان به مسئله سلامتی مردان پرداخت، اول عوامل خطر و دوم بیماری ها است.

از منظر بیماری ها، دو دسته بیماری واگیر و غیرواگیر در کمین مردان است، بیماری های واگیر مانند ایدز، مالاریا و سل در مردان شیوع بیشتری دارد، چرا که مردان بیشتر در فضای خارج از منزل به سر می برند و کنش های اجتماعی و رفتارهای پرخطر آنها بیشتر است و همچنین بیماری های غیرواگیر مانند های بیماری های قلبی عروقی، سرطان ها، بیماری های روانی، تنفسی، شغلی، بیماری عضلانی - اسکلتی و سوانح و حوادث در مردان شایع تر است.

همچنین توجه به عوامل خطر متابولیک از پیشامد عوامل خطر اصلی و بیماری پیشگیری می کند، کنترل فشارخون، چربی خون، قند خون، چاقی و افزایش وزن می تواند از بروز برخی بیماری ها بکاهد، لذا مردان باید امر پیشگیری و غربالگری را جدی بگیرند، زیرا در مردان مصرف الکل و سیگار در هم آمار بیشتری دارد.

مردان کمتر از زنان به علائم و نشانه های خطر و بیماری زا توجه می کنند، به همین دلیل بیماری در آنها پیشرفت می کند و یا اینکه مرگ و میر بیشتری را به همراه دارد. با در نظر گرفتن هفته ای با عنوان سلامت مردان اهمیت این موضوع روشن می شود و زنگ خطری خواهد بود تا مردان این مقوله مهم را در نظر بگیرند.

برخی فاکتورهای سبک زندگی از جمله رژیم غذایی مناسب، فعالیت فیزیکی کافی، مدیریت استرس و کاهش رفتارهای پرخطر بر طول عمر مردان می افزاید، خشونت در مردان بیشتر است و همین عامل سبب می شود که درگیری و نزاع در آنها افزایش پیدا کند، بنابراین باید این عامل نیز مدیریت و کنترل شود.

همچنین شایع ترین سرطان ها در مردان کشور  به ترتیب سرطان پوست با شیوع ١٤ درصد، سرطان معده با شیوع ١٢ درصد، سرطان مثانه با شیوع ٩ درصد، سرطان پروستات با شیوع ٨ درصد، سرطان روده بزرگ با شیوع ٨ درصد، سرطان ریه و مری با شیوع ٦ درصد است.

، طبق آمار سال ٩٠ میزان مرگ و میر در گروه سنی ٣٠ تا ٧٠ سال در مردان بیشتر از زنان است، یعنی مردان ١.٧ برابر بیشتر از زنان فوت می کنند.

در سال ٩٠، میزان مرگ و میر مردان روستایی، ١٤ هزار نفر بوده، درحالیکه آمار مرگ زنان روستایی ١٠ هزار نفر بوده است؛ در شهر نیز مردان با آمار مرگ و میر ٥٦ هزار نفری روبرو بوده و زنان آمار ٣٢ هزارنفری مرگ را به خود اختصاص داده بودند و به طورکلی آمار مرگ و میر در گروه سنی ٣٠ تا ٧٠ سال ١١٢هزار نفر در سال بوده که ٧٠ هزار مرگ برای مردان و ٤٠ هزار نفر برای زنان ثبت شده است.

خودمراقبتی اولین عنصر سلامتی در مردان است، حوادث و سوانح عمد ٤.٣ برابر، حوادث غیرعمد ٣.٦ برابر، بیماری عفونی ٣ برابر و بیماری های اعصاب و روان نیز ٧ برابر در مردان بیشتر از زنان است، علت آن هم این است که مردان در معرض استرس ها، آلودگی های محیطی، رفتارهای پرخطر و همچنین مخاطرات بیشتری قرار می گیرند، اما آنچه منجر به مرگ می شود، این است که مردان نقش خودمراقبتی را جدی نمی گیرند.

زن به عنوان فردی که نقش همسر یک مرد را برعهده دارد، می تواند در آگاه سازی مرد در مراقبت از خود نقش بسزایی ایفا کند و در راستای نهادینه کردن عادات مطلوب، رژیم غذایی مناسب و تشویق به تحرک بدنی مرد تلاش کند.

 اصلاح شیوه زندگی اولین گام در جهت پیشگیری از بیماری ها است. در این راستا حاکمیت و دولت و نهادهای مدنی باید فضاهای بیشتری ایجاد کنند که به سلامت مردان کمک بیشتری کند و البته یک بخش از این امکانات به امکانات ورزشی مربوط است، سایر بخش ها از جمله بخش کشاورزی و آفات و سموم مصرفی محصولات کشاورزی، اصلاح و بهسازی روغن های مصرفی یا سوبسید لبنیات و مواد پروتئینی یا سایر اقدامات هم در سلامت مردان نقش زیادی دارد