تغذیه با شیرمادر: یک عمر سلامت
درسال 1989دربیانیه مشترک سازمان جهانی بهداشت ویونیسف" ده اقدام برای تغذیه موفق باشیرمادر" برای اولین بار بعنوان عاملی برای حفظ ، حمایت وترویج تغذیه باشیرمادر معرفی شد.برخی از این اقدامات از حساسیت ویژه ای برای حفظ ، بقا،سلامت شیرخوار وموفقیت شیردهی برخورداراست. تماس پوست با پوست مادرونوزاد بلافاصله پس اززایمان وشروع تغذیه باشیرمادرظرف ساعت اول تولد، اقدام چهارم از ده اقدام برای تغذیه موفق باشیرمادر دربیمارستانهای دوستدار کودک می باشد.
برای تأکید براهمیت تماس پوست باپوست وملاحظه آمادگی شیرخوار برای تغذیه، این اقدام به عبارت زیر تعریف می شود:
" نوزادان سالم را بلافاصله پس از تولد درتماس پوست با پوست با مادران شان برای مدت حداقل یک ساعت قرار دهیدومادارن را تشویق کنید تا تشخیص دهند چه موقع نوزاد برای تغذیه از پستان آماده است ودرصورت نیاز به آنها کمک کنید."
مادران ونوزادان برای بهره مند شدن از مزایای این اقدام، نیاز به کمک وحمایت دارند. حداقل حمایت های اساسی موردنیاز دربیمارستانها عبارتند از : دستیاری وکمک درزمان زایمان برای برقراری تماس پوستی وشروع فرایند شیردهی ، نگهداری مادرونوزاد همراه یکدیگر پس اززایمان وکمک به آنها برای تداوم تغذیه از پستان ، پرهیز از دادن سایر مایعات وموادغذایی به نوزاد وعدم استفاده از شیشه وگول زنک.
شواهد، فواید واهمیت تماس پوست با پوست مادر ونوزاد وشروع تغذیه طی ساعت اول تولد
شروع تغذیه باشیرمادر ظرف یک ساعت تولد اولین وحیاتی ترین گام برای کاهش مرگ ومیر شیرخواران وکودکان است. مطابق آمارهای موجود از 136میلیون تولد نوزاد درسال ، تقریبأ 4میلیون ازآنها درطول ماه اول عمر می میرند که حدود 98درصد ازآنها درکشورهای کم توسعه وفقیرمتولد شده اند. مطالعات انجام شده نشان میدهد که اگر تمام مادران ظرف یکساعت تولد ، تغذیه باشیرمادر را شروع ومنحصرأ شیرخواران راتا 6ماه ازشیرخود تغذیه نمایند، جان یک میلیون از 4میلیون نوزاد حفظ می شود.
شروع بموقع تغذیه باشیرمادر برای مادر و نوزاد مزایای بسیاری به شرح ذیل دارد.
- آغوز يا کلستروم برای نوزاد بسیار مغذی است . نیاز نوزاد در این هنگام خیلی کم است و  قطرات  كم آغوز نيز برای او کافی است.آغوز سرشار از عوامل ايمني بخش است و اولین واکسن نوزاد محسوب می شود كه او را در برابر بسياري از بيماري ها حفاظت كرده و به تنظيم سيستم ايمني در حال تكامل نوزاد نيز كمك مي كند
- به تولید شیر کافی برای تغذیه بعدی و همچنین پیشگیری از بروز هیپو گلیسمی کمک می کند.
-رفلکس مکیدن نوزاد را (که در طول یکساعت اول بسیار  قوی است) برای گرفتن صحیح پستان بکار می اندازد. اين مزيت به انقباض رحم و خروج جفت و كاهش خونریزی مادر کمک می کند.
-امکان تماس پوست با پوست مادر و نوزاد را فراهم می کند و گرمای مورد نیاز نوزاد را بویژه برای نوزادان نارس و کم وزن تامین می کند.
-برای نوزادان کم وزن مفیدتر است چون احتمال مرگ و میر آن ها بیشتر است و به هنگام تولد به حمایت بیشتری برای خوب مکیدن نیاز دارند.
يادآور مي گردد كه پس از زايمان طبيعي و يا سزارين با بي حسي موضعي، تغذيه با شيرمادر را اغلب مي توان بلافاصله شروع نمود. پس از سزارين با بيهوشي عمومي، تغذيه باشيرمادر مي تواند ظرف چند ساعت اول به محض هشياري مادر انجام شود.

مزاياي تماس پوست با پوست مادر و نوزاد پس از تولد عبارتند از:
تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله بعد از تولد و شروع تغذيه باشيرمادرگرچه بهم مرتبط هستند اما هركدام بطور مستقل از اهميت خاصي برخوردارند. بطوريكه گفته مي شود حتي اگر مادر قصد شيردهي ندارد، مادر و نوزاد بايد از اين تماس اوليه بهره مند شوند. مادر و نوزاد پس از تولد نبايد از هم جدا شوند و مطلوب است كه بطور مداوم همراه هم باشند و نوزاد مجاز باشد كه به محض آمادگي پستان مادر را بگيرد مگر به دلايل پزشكي غيرقابل اجتناب.
- برقراری تماس پوستی مادر و نوزاد به شروع موفق تغذیه انحصاری با شیرمادر کمک می کند.
- مطالعات متعددي نشان داده اند كه تماس پوستي زود رس مادر و نوزاد منجر به افزايش قابل توجه ميزان  تغذيه باشيرمادر و طول مدت شيردهي مي شود.
- مادر و شيرخوار را آرام مي كند و ضربان قلب و تنفس شيرخوار را ثبات مي بخشد و نوزاد را گرم نگه مي دارد.
-  نوزادان دماي زيربغلي و پوستي بالاتر، تطابق متابوليكي و ثبات قند خون و اصلاح سريع تر اسيديته خون دارند.
-   تماس اوليه مادر و نوزاد، منجر به افزايش قابل توجه ميزان تغذيه باشيرمادر در 2 تا 3 ماهگي شده است.
- موجب تحكيم پيوند عاطفي (BONDING) بين مادر و نوزاد مي شود. پيوند عاطفي نوزاد با پدر و مادر از دوره بارداري آغاز شده و بعد از چند ماه انتظار با اولين تلاقي نگاه و تماس مستقيم با نوزاد، قويتر مي شود.
- لمس زودرس نوك پستان و آرئول توسط نوزاد (ظرف نيم ساعت اول) همراه با تماس پوستي، تاثير مثبت بر پيوند عاطفي مادر و نوزاد در روزهاي اول تولد دارد.
- گريه شیرخواراني كه پس از تولد در تماس پوستي با مادر قرار مي گيرند،در مقايسه با  نوزاداني كه جدا در كات نگهداري مي شوند كمتر است. بنابراین اضطراب و مصرف انرژی نیز کاهش می یابد.
- نوزادي كه در تماس نزديك با مادر است، مي تواند به محض نشان دادن علائم آمادگي (مثل حركات دهان و زبان و مكيدن ) پستان را بمكد. اما نبايد او را مجبور كرد زيرا بر رفتار بعدي او اثر سوء دارد.
- کلونیزاسیون روده شیرخوار را با باکتری طبیعی روده مادر فراهم می کند. بدین دلیل که مادر اولین کسی است که کودک را در کنار خود دارد و نه یک پرستار، دکتر یا شخص دیگری که ممکن است سبب کلونیزاسیون باکتریهای آنها در نوزاد شود.